قطعاتی در خودرو هستند که با وجود قیمت ارزان، کاربرد ضروری دارند و نقش مهمی را ایفا می‌کنند. وظیفه این قطعه‌ها انتقال انرژی و قدرت در بخش‌های مختلف است و در صورتی که آسیب ببیند خسارت‌های جدی را به بار می‌آورند، پس باید همواره عملکرد آنها را زیر نظر داشت و کنترل کرد.
یکی از قطعاتی که مشخصات بالا را دارد، تسمه تایم است که علی رغم دارا بودن قیمت مناسب نسبت به سایر قطعه‌های خودرو، نقش اساسی در روشن شدن ماشین ایفا می‌کند.
پاره شدن تسمه تایم از تلخ‌ترین اتفاقاتی است که باعث ایجاد اختلال در سیستم خودرو می‌شود و هزینه‌های زیادی را به همراه دارد. از این رو کنترل سلامت تسمه تایم بسیار مهم است تا از زیان‌های ناشی از پاره شدن آن جلوگیری شود. در این مقاله قصد داریم علل این امر را بررسی و علائم آن را برای شما بیان کنیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تسمه تایم چیست؟
تسمه تایم رابط بین میل لنگ و میل سوپاپ بوده که در داخل پیشرانه قرار دارد و از جنس لاستیک مقاوم است. این قطعه طوری تنظیم شده که با چرخش میل لنگ، میل سوپاپ هم شروع به چرخیدن می‌کند و موجب حرکت سوپاپ‌ها می‌شود. همچنین باعث می‌شود تا 4 عمل اصلی موتور که شامل مکش، تراکم، انفجار و تخلیه است به خوبی انجام شود.
تسمه تایم جزوی از قطعات موتور‌های احتراق داخلی به حساب می‌آید. از آن جایی که سرعت چرخش میل سوپاپ نصف سرعت گردش میل لنگ است، تنظیم زمان صحیح باز و بسته شدن سوپاپ‌ها بسته به موقعیت مناسب پیستون‌ها به عهده تسمه تایم است. از نکات مهم که باید مورد توجه قرار دهید، محل قرار‌گیری درست این قطعه است که اگر در موقعیت خود قرار نگیرد و حتی یک دندانه جابه‌جا شود، زمان باز شدن سوپاپ‌ها به هم می‌ریزد و کار موتور دچار اختلال می‌شود.
7 دلیل اصلی پاره شدن تسمه تایم خودرو چیست؟
پارگی تسمه تایم اغلب نتیجه یک اتفاق ناگهانی نیست؛ بلکه حاصل تجمع چندین عامل استهلاکی و اشتباهات نگهداری و رانندگی است.
۱. عدم تعویض به موقع (عامل اصلی استهلاک)
تسمه تایم یک قطعه مصرفی است و عمر مشخصی دارد.
عمر کیلومتری: در اکثر خودروها، عمر مفید تسمه تایم بین ۶۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر است. نادیده گرفتن این حد، باعث فرسودگی و پارگی حتمی می‌شود.
عمر زمانی: حتی اگر مسافت تعیین شده طی نشود، جنس لاستیکی تسمه پس از ۳ تا ۵ سال خشک و شکننده می‌شود. فرسودگی زمانی یکی از دلایل پارگی تسمه تایم است، حتی در خودرویی که کم کار کرده است.
۲. نشتی روغن موتور یا واسکازین
اگر کاسه‌نمدها (مثل کاسه‌نمد میل‌لنگ) یا اورینگ‌ها دچار نشتی شوند، روغن موتور یا واسکازین روی تسمه تایم می‌ریزد. روغن باعث تضعیف ساختار لاستیکی و شیمیایی تسمه شده، آن را چرب و لیز می‌کند. این چربی، احتمال رد کردن تایم و در نهایت پارگی تسمه تایم را به شدت افزایش می‌دهد.
۳. کیفیت نامرغوب و تقلبی بودن تسمه
استفاده از تسمه تایم ارزان، متفرقه یا تقلبی، ریسک پارگی زودرس را چند برابر می‌کند. تسمه‌های غیراستاندارد توانایی تحمل تنش و حرارت بالای موتور را ندارند و ممکن است در کمترین زمان دچار ترک‌خوردگی یا گسستگی شوند.
۴. خرابی قطعات جانبی (کیت تایم)
تسمه به تنهایی کار نمی‌کند؛ بلکه مجموعه‌ای از قطعات به نام کیت تسمه تایم (شامل تسمه، بلبرینگ هرزگرد و سفت‌کننده) را درگیر می‌کند.
خرابی بلبرینگ تایم: اگر بلبرینگ‌ها (یا پولی‌ها) گیرپاژ کنند، تسمه به راحتی نمی‌چرخد، کشیده می‌شود و تحت فشار زیاد پاره می‌شود.
خرابی سفت‌کننده (تایمینگ تنشنر): اگر سفت‌کننده وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، تسمه شل شده، از روی چرخ‌دنده‌ها در می‌رود و احتمال پارگی افزایش می‌یابد.
۵. نصب اشتباه و تنظیم نامناسب
تنظیم نادرست در هنگام نصب، می‌تواند علت مهم پاره شدن تسمه تایم باشد:
شل یا سفت بودن بیش از حد: سفت بستن تسمه فشار مضاعفی به آن و بلبرینگ‌ها وارد می‌کند. شل بستن نیز باعث پرش دندانه‌های تسمه یا در رفتن آن می‌شود.
رد کردن دندانه‌ها: اگر دندانه‌های تسمه در جای خود روی چرخ‌دنده‌ها قرار نگیرند، در همان ابتدای کار دچار سایش شدید و پارگی خواهد شد.
۶. رانندگی پرفشار و غیر اصولی
تسمه تایم برای تحمل شوک‌های شدید طراحی نشده است. رفتارهای زیر فشار غیرعادی به تسمه وارد می‌کنند:
شتاب‌گیری‌های ناگهانی و شدید: خصوصاً در دنده‌های سنگین.
تعویض دنده معکوس سنگین: مانند معکوس دادن از دنده ۴ به ۲ در سرعت بالا.
رانندگی با دور موتور بالا (RPM زیاد): موتور در دورهای خیلی بالا، تنش زیادی به تسمه وارد می‌کند.
۷. عوامل محیطی و آب و هوا
رانندگی طولانی مدت در آب و هوای بسیار گرم و خشک، باعث خشکی و شکنندگی زودتر از موعد جنس لاستیکی تسمه می‌شود و عمر مفید آن را کاهش می‌دهد.
دلایل به صورت کاملا خلاصه
همانطور که می‌دانیم تسمه تایم هنگام کار کردن فشار زیادی را تحمل می‌کند، ولی به خاطر ساختار محکم و با رعایت نکات لازم می‌تواند تا 60 هزار کیلومتر وظیفه خود را به خوبی انجام دهد و دوام بیاورد. عوامل مختلفی باعث پاره شدن تسمه تایم می‌شوند که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
- عدم تعویض در زمان سررسید
- رانندگی با دور موتور بالا
- نصب اشتباه تسمه تایم
- تعویض دنده معکوس اشتباه
- پاره شدن تسمه دینام
- آسیب بلبرینگ تایم
- رانندگی با دنده مرده
- فرسودگی تسمه تایم
- نشتی روغن هیدرولیک و موتور
- رگلاژ نبودن تسمه تایم
- عدم کنترل تسمه تایم ماشین
- استفاده نکردن از ماشین به مدت طولانی
- خرید تسمه تایم بی کیفیت
نشانه های خرابی تسمه تایم قبل از پاره شدن
موتور خودرو معمولاً قبل از تسلیم شدن، علائمی را از طریق صدا و عملکرد به شما نشان می‌دهد. این علائم را جدی بگیرید تا از پارگی تسمه تایم جلوگیری کنید:
۱. صداهای غیرعادی (تیک‌تیک یا جیرجیر)
- صدای تیک‌تیک مداوم: این صدا می‌تواند ناشی از شل شدن یا سایش دندانه‌های تسمه تایم باشد.
- صدای جیرجیر (مانند تسمه دینام): اغلب نشان‌دهنده خرابی بلبرینگ هرزگرد یا سفت‌کننده تسمه است که به طور مستقیم بر سلامت تسمه تایم اثر می‌گذارد.
۲. سخت روشن شدن یا عملکرد ناپایدار موتور
وقتی تسمه تایم کمی شل شده یا دندانه‌های آن ساییده شده باشند، تایمینگ موتور (زمان‌بندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها) به هم می‌خورد.
- سخت روشن شدن: موتور برای استارت زدن مشکل دارد و ریپ می‌زند.
- لرزش یا ناپایداری: موتور در حالت درجا کار کردن، دچار لرزش یا ناپایداری می‌شود.
۳. کاهش شدید قدرت و شتاب خودرو
اگر دندانه‌های تسمه تایم دچار مشکل شوند یا به اصطلاح “رد کنند”، زمان‌بندی احتراق موتور به درستی انجام نمی‌شود.
- افت شتاب: خودروی شما توان و قدرت معمول خود را ندارد، خصوصاً هنگام گاز دادن.
- مصرف سوخت بالا: احتراق ناقص به دلیل تایمینگ نادرست، باعث افزایش چشمگیر مصرف بنزین می‌شود.
- خروج دود غیرعادی: دود سیاه (احتراق ناقص) یا دود آبی (نشتی روغن) از اگزوز ممکن است دیده شود.
۴. مشاهده ترک و خوردگی روی تسمه (بازرسی چشمی)
اگر به کاور تسمه تایم دسترسی دارید (که معمولاً توصیه می‌شود توسط مکانیک بررسی شود):
- ترک‌های ریز یا درشت روی سطح تسمه.
- پوسیدگی لبه‌های تسمه.
- جدا شدن یا ساییدگی دندانه‌های تسمه. هر کدام از این نشانه‌ها، زنگ خطر جدی برای پارگی در آینده نزدیک است.
۵. نشتی روغن از جلوی موتور
اگر متوجه شدید در ناحیه جلوی موتور، زیر کاور پلاستیکی تسمه تایم، آثار روغن موتور یا روغن‌ریزی وجود دارد، حتماً خودرو را به تعمیرگاه ببرید. این نشتی، دشمن شماره یک تسمه است و باید فوراً برطرف شود.
علائم خرابی تسمه تایم
گاهی اوقات تسمه تایم بدون هیچ نشانه قبلی از کار می‌افتد و باید به طور مداوم آن را کنترل کرد و در صورت لزوم آن را تعویض نمود. پاره شدن تسمه تایم دارای علائمی است که عبارتند از:
- خاموش شدن موتور خودرو
- لرزش‌های شدید
- مشکل در استارت زدن خودرو
- نشت روغن
- گرم شدن موتور
- صدا‌ها
صدای پاره شدن تسمه تایم
در صورتی که تسمه تایم پاره شود یا رد کند پیستون‌ها و سوپاپ‌ها به هم برخورد می‌کنند و از برخورد آنها صدایی ایجاد می‌شود که شبیه به هم خوردن دو قطعه آهن است. در صورت شنیدن چنین صدایی سریع ماشین خود را خاموش کرده و تسمه تایم خود را کنترل کنید.
استارت زدن بعد از پاره شدن تسمه تایم
از مهم‌ترین علائمی که بعد از پاره شدن تسمه تایم متوجه آن می‌شویم، مشکل در استارت زدن است. به عبارتی بعد از پارگی، موتور سنگین استارت می‌خورد.
عواقب پاره شدن تسمه تایم
وقتی تسمه تایم پاره شود، هماهنگی بین پیستون و سوپاپ از بین می‌رود و منجر به برخورد آنها در حرکت رفت و برگشتی می‌گردد. به خاطر سرعت بالای این قطعه‌ها، شدت برخورد آنها زیاد می‌شود و آسیب می‌بینند. از دیگر عواقب پاره شدن تسمه تایم مشکل پیدا کردن میل لنگ و آسیب دیدن بلوکه سیلندر موتور است که هزینه‌های گزافی را به وجود می‌آورد.
هنگام پاره شدن تسمه تایم چه کار کنیم؟
با پاره شدن تسمه تایم آسیب جدی به موتور وارد می‌شود، به این صورت که با هر بار استارت زدن سوپاپ کج می‌شود و باید سرسیلندر را تراشکاری نمود و قطعات نو خریداری کرد. در صورت رخ دادن این اتفاق در ابتدا کلید خودرو را باز می‌کنیم تا برق وارد کیلومتر شود و صدای پمپ بنزین را بشنویم. سپس خودرو را روی دنده یک یا دو می‌گذاریم و ماشین را هل می‌دهیم. اگر ماشین حرکت کرد تسمه تایم پاره شده و باید برای تعویض تسمه تایم، به وسیله بکسل ماشین را به مکانیکی ببریم.
نتیجه‌گیری
تسمه تایم از مهم‌ترین قطعات پیشرانه است که باید همیشه مراقبت آن بود. پاره شدن تسمه تایم سبب وارد شدن صدمه زیادی به موتور خودرو می‌شود. این اتفاق، بسیار معمول است و در صورت رعایت نکردن نکات حفاظتی، عدم تعویض در زمان سر رسید، رانندگی با دور موتور بالا و یک سری مسائل دیگر رخ می‌دهد.
یکی از بهترین راه‌هایی پیشنهادی برای پیشگیری از این حادثه تعویض آن در زمان سررسید عمر این قطعه است که این سررسید به ازای هر 60 هزار کیلومتر رانندگی محاسبه می‌شود. امداد خودرو فوری پا به پا امداد به صورت شبانه روزی و بیست چهارساعته آماده خدمات رسانی به شما عزیزان در تمام نقاط تهران است. در صورت بروز مشکل کافیست با ما تماس بگیرید.
دوستان، راجع به سایت‌های قمار آنلاین بسیار محتاط باشید.
آنها پلتفرم‌ها با آگهی‌ها جذاب شما را گول می‌زنند، ولی پشت
مملو تقلب است. زیان مالی صرفاً بخشی از
مشکلات است؛ سوءمصرف منجر طلاق خانوادگی و افسردگی
عمیق می‌شود. لطفاً به هیچ وجه وارد نکنید!