شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در زمان حرکت صدایی شبیه به جیر جیر بشنوید. این صدای اضافی مسلما خوشایند نخواهد بود و باید هر چه زودتر به دنبال راه حلی برای رفع آن باشیم. اما تا زمانی که ندانیم علت جیر جیر کردن خودرو چیست نمی‌توانیم مشکل را رفع کنیم.
ممکن است مشکلی یکی از کمک فنرها دچار مشکل شده باشد، یا تسمه دینام آسیب دیده و در حال پاره شدن باشد، یا امکان دارد قطعه‌ای از سیستم ترمز فرسوده شده و این صدا را تولید کند. در هر صورت ما نباید از کنار این علامت ساده عبور کنیم و به رانندگی ادامه دهیم. بهتر است به دنبال حل مشکل باشیم تا خسارت بیشتری به خودرو وارد نشود.
وقتی صدای جیر جیر به گوشمان رسید چکار باید کنیم؟
اولین کاری که با شنیدن صدای اضافی در خودرو باید انجام دهیم این است که منشا صدا را پیدا کنیم. برای پیدا کردن صدا چند نکته مهم را باید در نظر داشته باشید:
- چه موقع صدای جیر جیر به گوش می‌رسد؟
- صدا در سرعت بالا بیشتر است یا در سرعت کم هم همچنان صدای جیر جیر می‌آید؟
- هنگام عبور از روی سرعت گیر صدا قطع می‌شود یا نه؟
- وقتی پدال گاز را فشار می‌دهید صدا کمتر می‌شود یا بیشتر؟
- وقتی فرمان را حرکت می‌دهید باز هم صدا را می‌شنوید؟
- صدا از کدام قسمت خودرو به گوش می‌رسد؟
- هنگام ترمز گرفتن هم صدایی می‌شنوید؟
اگر صدا شدیدتر شد بهتر است خودرو را در محلی امن پارک کنید و با امداد خودرو شبانه روزی تماس بگیرید تا در محل حاضر شده و مشکل خودروی شما را بررسی کنند.
بررسی علل صدای جیر جیر هنگام حرکت خودرو
حال می‌خواهیم مهمترین علل جیر جیر کردن خودرو در زمان حرکت را مورد بررسی قرار دهیم. پس از این که توانستید محل و زمان تولید صدا را تشخیص دهید، با دانستن این علل به راحتی خواهید توانست علت صدا را تشخیص دهید.
مشکل از تسمه تایم است
اگر هنگامی که می‌خواهید سرعت خودرو را افزایش دهید همزمان با فشار دادن پدال گاز صدای جیر جیر به گوشتان خورد، به احتمال خیلی زیاد مشکل از تسمه تایم است که یا شل شده و یا به علت فرسودگی در حال پاره شدن است. تسمه تایم مسئول نظم دادن به اجزای موتور را بر عهده دارد و رابط میان میل لنگ و میل بادامک‌های سرسیلندر است و با گردش میل لنگ موجب به حرکت درآمدن سوپاپ‌ها می‌شود. در حقیقت تسمه تایم زمان احتراق موتور را تنظیم می‌کند.
چطور مشکل را حل کنیم؟
اگر مشکل از تسمه تایم باشد، باید هرچه زودتر عوض شود زیرا خرابی و پاره شدن تسمه تایم خسارت زیادی به موتور و قطعات آن وارد خواهد کرد. بهتر است تسمه تایم را به طور مرتب چک کنید و در صورت وجود ترک یا پوسیدگی آن را به موقع عوض کنید.
لنت ترمز خراب شده است
اگر صدای جیر جیر علاوه بر زمان حرکت به گوش برسد اما با ترمز گرفتن بیشتر شود، احتمال دارد که لنت ترمز آسیب دیده باشد. معمولا وقتی لنت ترمز فرسوده یا خراب شده باشد صدای غیر عادی تولید می‌کند. اگر به این صدا توجهی نکنید، خیلی زود دیسک‌ها نیز خورده شده و باید هزینه زیادی را صرف تعمیر لنت و دیسک کنید. گاهی هم وجود ذرات ریز مانند شن یا سنگ میان لنت و دیسک می‌تواند این صدا را در سیستم ترمز تولید کند.
چطور مشکل را حل کنیم؟
در این شرایط باید از یک فرد متخصص بخواهید تا آلودگی موجود در سیستم ترمز را رفع کرده و از خراب شدن لنت و دیسک جلوگیری کند. تعویض لنت فرسوده در بهبود عملکرد سیستم ترمز و کاهش صدای ناهنجار خودرو تاثیر خواهد داشت. بهتر است به طور مرتب لنت ترمز را بررسی کنید تا چنین مشکلاتی پیش نیاید.
بوش‌های سیستم تعلیق دچار مشکل شده است
اگر زمانی که خودرو با سرعت کم در حال حرکت است صدای جیر جیر به گوشتان می‌رسد، ممکن است بوش‌ها آسیب دیده یا پاره شده باشند. بوش‌ها مسئول دفع ضربات ناشی از حرکت خودرو هستند و می‌توان گفت که مهمترین بخش سیستم تعلیق خودرو محسوب می‌شوند. به همین دلیل خرابی بوش‌ها می‌تواند عامل تولید صدا در زمان حرکت باشد.
چطور مشکل را حل کنیم؟
برای این کار باید از مکانیک سیار بخواهید تا سیستم تعلیق خودرو، از جمله بوش‌ها را بررسی کند. اگر بوش‌ها نیاز به تعویض داشته باشند تنها راه حل عوض کردن آنها است زیرا قابل تعمیر نیستند. بوش‌ها در خودرو نقش مفصل در بدن انسان را ایفا می‌کنند و در افزایش عمر مفید قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو نقش بسیار مهمی دارند.
بلبرینگ چرخها خراب شده است
بلبرینگ یکی از قطعات مهم خودرو است که چرخها را به محور خودرو متصل می‌کند و باعث می‌شود تا چرخها بدون اصطکاک به گردش درآمده و حرکت روان و نرمی داشته باشند. اگر بلبرینگ‌ها قدیمی شده باشند و یا یاتاقان چرخها دچار فرسودگی شده باشد، در زمان حرکت صدایی شبیه به جیر جیر از لاستیک‌ها به گوش می‌رسد. اگر بلبرینگ به موقع عوض نشود و این مشکل رفع نگردد، آسیب زیادی به گیربکس وارد خواهد شد.
چطور مشکل را حل کنیم؟
اگر دلیل صدای ناهنجار خرابی بلبرینگ‌ها باشد، تنها راه حل برطرف کردن این مشکل تعویض قطعات معیوب است. بلبرینگ جزو قطعاتی است که قابل تعمیر نیست و باید توسط فردی متخصص عوض شود تا آسیب بیشتری به سایر قطعات وارد نکند.
پمپ هیدرولیک به درستی کار نمی‌کند
اگر صدای جیر جیر در زمان گردش فرمان بیشتر شود، مشکل از سیستم هیدرولیک فرمان است. این حالت بسیار خطرناک بوده و باید در اسرع وقت به آن رسیدگی شود. وقتی که روغن هیدرولیک در سیستم فرمان کاهش یافته باشد، این صدا به گوش می‌رسد. کاهش مایع در فرمان دلایل مختلفی دارد که یکی از آنها خرابی پمپ هیدرولیک است. اگر پمپ خراب شده باشد مایع روان کننده فرمان به مقدار کافی در مدار گردش نداشته و عملکرد فرمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
چطور مشکل را حل کنیم؟
اگر مشکلی در سیستم هیدرولیک فرمان وجود داشته باشد، کنترل خودرو کمی دشوار خواهد بود و رانندگی با این شرایط بسیار خطرناک است. به همین دلیل باید هرچه زودتر به تعمیرکار مراجعه کنید و از او بخواهید تا مقدار روغن هیدرولیک، پمپ و سایر قطعات را بررسی کند. در صورت خرابی پمپ باید این قطعه را به طور کلی عوض کرد.
کمک فنرها فرسوده یا شکسته شده است
اگر خودرو هنگام حرکت و در زمان عبور از روی دست اندازها صدای جیر جیر تولید کند، به احتمال خیلی زیاد مشکل از کمک فنرها است. وقتی کمک فنرها شکسته یا زنگ زده باشند، نمی‌توانند فشار وارده از جاده را دفع کنند و صدایی شبیه به صدای جیر جیر می‌دهند. این اتفاق بیشتر در قسمت جلوی خودرو رخ می‌دهد و به راحتی می‌توان آن را تشخیص داد.
چطور مشکل را حل کنیم؟
سرویس های دوره ای خودرو و بررسی سیستم تعلیق از وقوع چنین مشکلاتی جلوگیری می‌کند. اگر مشکل از کمک فنرها باشد، باید توسط فردی متخصص مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نیاز تنظیم شوند. اگر کمک فنرها شکسته شده باشند بایستی عوض شوند. سیستم تعلیق خودرو در هدایت و کنترل خودرو نقش بسیار مهمی دارد و برای افزایش ایمنی خودرو باید به طور مرتب بررسی شود.
آج لاستیک‌ها از بین رفته است
اگر در زمان دور زدن از سمت لاستیک‌ها صدای جیر جیر به گوشتان رسید، باید لاستیک‌ها را چک کنید. اگر عاج لاستیک‌ها کمتر از حد استاندارد باشد و بخش زیادی از آن بر اثر اصطکاک ساییده شده باشد، در زمان دور زدن این صدا به گوش خواهد رسید. علاوه بر این تنظیم نبودن لاستیک‌ها نیز می‌تواند این صدا را تولید کند.
چطور مشکل را حل کنیم؟
در این شرایط بسته به نظر مکانیک و علت صدا دو راه حل برای رفع مشکل پیش رو دارید:
- لاستیک‌هایی که عاج ندارند را عوض کنید. اگر عاج لاستیک‌ها تا حد زیادی فرسوده شده است بهتر است آنها را عوض کنید. لاستیک فرسوده نه تنها در عملکرد خودرو تاثیر دارد و در زمان حرکت صدای ناهنجاری تولید می‌کند، بلکه عمر مفید سایر لاستیک‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
- لاستیک‌ها را بالانس کنید. اگر لاستیک‌ها تعادل لازم را نداشته باشند، یک سمت لاستیک‌ها تماس بیشتری با زمین داشته و بیشتر از سایر بخش‌های آن ساییده می‌شود. در نتیجه اگر مشاهده کردید که خوردگی عاج در تمام لاستیک به یک اندازه نیست بهتر است در اسرع وقت لاستیک‌ها را تنظیم کنید.
چه موقع صدای جیر جیر نگران کننده نیست ؟
به گوش رسیدن صدای جیر جیر از خودرو در زمان حرکت همیشه هم نشان دهنده وجود مشکل در خودرو نیست. در چند حالت ممکن است این صدا شنیده شود که عادی بوده و جای نگرانی نیست:
- وقتی جاده به تازگی آسفالت شده باشد، قیرهای چسبیده به لاستیک موجب تولید این صدا خواهد شد.
- اگر جاده سنگفرش شده یا مسیر عبوری شما سنگ ریزه داشته باشد صدای لاستیک‌ها عادی است
- زمانی که به طور ناگهانی ترمز می‌کنید به دلیل فشار زیادی که در اثر ترمز به لاستیک‌ها وارد می‌شود، این صدا به گوش می‌رسد. البته بهتر است تا حد امکان از ترمز ناگهانی اجتناب کنید زیرا این کار عمر مفید لاستیک‌ها را کاهش می‌دهد.
- وقتی به یکباره شتاب می‌گیرید به دلیل کشش لاستیک‌ها و لیز خوردن آنها بر روی جاده این صدا تولید می‌شود. بهتر است به آرامی شتاب بگیرید تا فشار کمتری به موتور خودرو وارد شود.
سخن آخر
در این مقاله با مهمترین علل صدای جیر جیر هنگام حرکت خودرو آشنا شدیم و دانستیم که صدایی که از بخش‌های مختلف خودرو به گوش می‌رسد دلیل مشخصی دارد. اگر شما با انواع صدای اضافی در خودرو و علل آن آشنایی داشته باشید، بهتر می‌توانید ایراد موجود در خودرو را تشخیص دهید و به موقع برای رفع آن اقدام کنید.
صدای جیر جیر یکی از صداهایی است که نشان دهنده وجود یک مشکل جدی در خودرو است و باید در اسرع وقت توسط یک مکانیک حرفه‌ای بررسی شود. بنابراین توصیه ما به شما همراهان گرامی این است که هر زمان صدایی ناهنجار از خودرو به گوشتان خورد، حتما خودرو را به تعمیرگاه برده و در صورت امکان بگویید که از کدام بخش و چه موقع این صدا را می‌شنوید.